زهر زنبور عسل در برابر سلول های تهاجمی سرطان سینه!

در مطالعات آزمایشگاهی، ترکیب اصلی و فعال زهر زنبور عسل توانسته است با سرعت بالا دو نوع از سلول های سرطان سینه را که درمان دشواری دارند، از بین ببرد. این در حالی است که سم مورد نظر به سلول های سالم هیچگونه آسیبی وارد نمی کند.

از گذشته ای دور، موم و زهر زنبور عسل اروپایی (Apis mellifera) به عنوان دارو استفاده شده است. بر اساس مطالعه منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا، در تست های آزمایشگاهی مشخص شده که زهر زنبور عسل و ماده فعال آن تحت عنوان ملیتین برای طیف وسیعی از تومورها از جمله ملانوما و سرطان های ریه، تخمدان و پانکراس سمی است.

ملیتین مولکولی است که احساس دردناک نیش زنبور عسل به واسطه آن ایجاد می شود. با این حال، دانشمندان هنوز به طور کامل نمی دانند که این ترکیب چگونه سلول های سرطانی را می کشد.

برای اولین بار محققان تاثیر ملیتین و زهر زنبور عسل را روی طیف وسیعی از سرطان‌های سینه از جمله دو مورد از تهاجمی‌ ترین و سخت‌ ترین انواع آن، بررسی کردند. سرطان سینه شایع ترین سرطان در زنان است و دو نوع تهاجمی آن، معروف به سرطان سینه سه گانه- منفی و همچنین HER2 با وخیم ترین نتایج ممکن همراه هستند. این دو معمولا مقاومت بالایی در برابر درمان های معمول از خود نشان می دهند.

دانشمندان موسسه تحقیقات پزشکی هری پرکینز در پرت، استرالیا و همچنین دانشگاه استرالیای غربی، دریافتند که ملیتین و زهر زنبور عسل به سرعت انواع سلول های سرطانی مذکور را از بین می‌ برند و در عین حال تاثیر ناچیز و به شدت محدودی بر سلول‌ های طبیعی و سالم بدن دارند.

دکتر Ciara Duffy مسئول ارشد مطالعه می‌ گوید: "زهر مورد استفاده بسیار قوی بود و ما دریافتیم که ملیتین می تواند غشای سلول های سرطانی را عرض 60 دقیقه به طور کامل از بین ببرد" 

این مطالعه همچنین نشان داد که زهر زنبورهای گرده که حاوی ملیتین نیست، سلول‌ های سرطانی را حتی در غلظت‌ های بالا از بین نخواهد برد. حاصل این کار از طریق مجله npj Precision Oncology قابل دسترسی است.

مسدود سازی پیام ها

ملیتین می تواند سلول ها را در کمتر از 1 ساعت با سوراخ کردن غشای بیرونی آنها از بین ببرد. از طرفی دیگر این ترکیب ظرف 20 دقیقه پس از تجویز نیز انتقال پیام های شیمیایی را که برای رشد و تقسیم سلول ها ضروری است، مختل می کند.

دکتر Duffy توضیح می دهد: "ما بررسی کردیم که چگونه زهر زنبور عسل و ملیتین بر مسیرهای سیگنال‌ دهی سرطان؛ پیام‌ های شیمیایی که برای رشد و تولید مثل سلول‌ های سرطانی اساسی هستند، تاثیر می‌ گذارند. نهایتا متوجه شدیم که این مسیرهای سیگنالینگ بسیار سریع بسته شده اند" 

دانشمندان کشف کردند که ملیتین این کار را با جلوگیری از فعال شدن گیرنده های فاکتورهای رشد در غشای سلول ها انجام می دهد. گفتنی است که یکی از دلایل رشد سریع و زیاد سلول های سرطانی HER2 و برخی از سرطان های سینه سه گانه- منفی، وجود تعداد زیادی از همین گیرنده ها است.

ملیتین با جلوگیری از عبور این سیگنال های رشد، تکثیر سلول ها را متوقف می سازد.

پروفسور پیتر کلینکن که در این تحقیق شرکت نداشت، دانشمند ارشد دانشگاه استرالیای غربی است. وی از این یافته‌ ها استقبال کرده و می‌ گوید: "این یک مشاهده فوق‌ العاده هیجان‌ انگیز است که ملیتین، جزء اصلی زهر زنبور عسل، می‌تواند رشد سلول‌ های سرطانی سینه و به‌ ویژه سرطان سینه سه‌ گانه- منفی را سرکوب کند. این مطالعه به طور قابل توجهی نشان می دهد که چگونه ملیتین با مسیرهای سیگنالینگ در سلول های سرطان سینه به منظور کاهش تکثیر سلولی تداخل ایجاد می کند. از این نمونه شگفت‌ انگیز می توان نتیجه گرفت که ترکیبات موجود در طبیعت برای درمان بیماری‌ های انسانی موثر واقع می شوند"

درمان ترکیبی

از آنجایی که ملیتین سوراخ هایی در غشای سلولی ایجاد می کند، ممکن است به داروهای شیمی درمانی موجود اجازه نفوذ بهتر و نابودسازی سلول های سرطانی را نیز بدهد.

به منظور تجزیه و تحلیل صحت این احتمال، محققان مدل حیوانی سرطان سینه سه گانه- منفی را با ترکیبی از ملیتین و دارویی به نام دوستاکسل تحت درمان قرار دادند. این درمان ترکیبی در راستای کاهش اندازه تومورها از دوستاکسل و یا ملیتین به تنهایی موثرتر بود.

پزشکان به طور بالقوه می توانند از استراتژی مذکور برای افزایش اثربخشی یا کاهش دوز داروهای شیمی درمانی استفاده کنند و در نتیجه عوارض جانبی مضر را کاهش دهند.

نویسندگان مطالعه اضافه می کنند که زهر زنبور عسل نسبتا ارزان و به راحتی قابل دستیابی است. از این رو این ترکیب به گزینه خوبی برای درمان سرطان در کشورهایی با منابع بهداشتی محدود تبدیل می شود.

لازم به ذکر است که این سری از تحقیقات همچنان در مراحل ابتدایی خود قرار دارد و محققان هنوز کارآزمایی های بالینی را روی انسان با هدف ارزیابی ایمنی و کارایی ملیتین برای درمان سرطان سینه انجام نداده‌ اند.

هرچند در این مطالعات هیچ شواهدی مبنی بر آسیب به سلول‌ های غیر سرطانی به دست نیامده است، بهتر است متخصصان مراقبت های بهداشتی ملیتین را تحت دستورالعمل درمان هدفمند مورد استفاده قرار دهند تا از آسیب جانبی احتمالی به بافت های سالم جلوگیری شود.

منبع: عصر ایران