گرده گل چیست؟ 9 خاصیت گرده گل و نحوه مصرف آن

گرده گل حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی، کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، آنزیم‌ها و اسید‌های آمینه ضروری است که از گرده‌های گیاهان مختلف به دست می‌آیند.

گرده گل یا گرده زنبور عسل یک محصول طبیعی با کاربردهای فراوان هست. خواص گرده گل با توجه به ترکیبات موجود در آن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این محصول به عنوان یک مکمل غذایی کامل و مفید استفاده می‌شود. پزشکان و متخصصان آن را به عنوان یک غذای فوق‌العاده و کامل، به دلیل ترکیبات غنی از مواد مغذی آن که شامل توکوفرول، نیاسین، تیامین، بیوتین، اسید فولیک، پلی فنول‌ها، رنگدانه‌های کاروتنوئیدی، فیتواسترول‌ها، آنزیم‌ها و کوآنزیم‌ها است، معرفی می‌کنند.

به عنوان یک محصول طبیعی برای استفاده انسان، گرده زنبور عسل به صورت دانه‌های کوچک زرد متمایل به نارنجی تا قهوه‌ای تیره یا سیاه ظاهر می‌شود. گرده گل مزه طبیعی گل و شیرینی دارد که بسته به این که زنبورها آن را از کدام گیاه جمع‌آوری کرده‌اند متفاوت است.

گرده گل حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی، کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، آنزیم‌ها و اسید‌های آمینه ضروری است که از گرده‌های گیاهان مختلف به دست می‌آیند. سرشار از فلاونوئیدها (آنتی اکسیدان‌ها)، پروتئین بالا و حاوی بیش از 96 ماده مغذی ضروری است.

گرده زنبور عسل دارای کربن زیادی است و در حالی که منبع غذایی کاملی ممکن است نباشد، بهترین ترکیبات و مواد اولیه یک غذای ایده‌آل برای انسان را در خود دارد.
مصرف منظم گرده گل زنبور عسل برای سلامتی و تأمین ویتامین‌های کلی فرد مفید است و به طور سنتی در فرمول‌های ضد پیری، ضد استرس و انرژی‌زا استفاده می‌شود.

خواص گرده گل برای سلامتی

تحقیقات زیادی در مورد فواید و کاربردهای گرده زنبور عسل برای سلامتی انجام شده است، اما شایان ذکر است که اکثریت بزرگی از این مطالعات فقط بر روی حیوانات آزمایش شده‌اند. به علاوه، برخی از آن‌ها مطالعات اولیه هستند و هنوز باید آزمایشات بالینی بیشتری برای اثبات آن‌ها انجام شود. برخی از این فواید عبارتند از:

1- آنتی اکسیدان قوی

گرده گل حاوی آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و سایر ترکیبات مفید و ضروری دیگر است و می‌توانند آسیب‌های سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد یا استرس اکسیداتیو را کاهش دهد. همچنین ممکن است از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظت کند.

با این حال، سطوح آنتی اکسیدان‌های موجود در گرده زنبور عسل می‌تواند به طور گسترده‌ای بر‌اساس نوع گیاه و شرایط رشد در منطقه‌ای که زنبورها گرده را جمع‌آوری کرده‌اند متفاوت باشد.

2- تسکین علائم آلرژی

یکی از رایج‌ترین خواص گرده گل مدیریت آلرژی‌های فصلی مانند تب یونجه است. تصور می‌شود که مصرف گرده‌ها به بدن کمک می‌کند تا در برابر این نوع آلرژی‌های آزار‌دهنده مقاومت کند و به نوبه خود علائم آلرژی را کاهش دهد.

اگرچه مطالعات بسیار کمی استفاده از گرده گل زنبور عسل را به عنوان درمانی برای آلرژی‌های فصلی آزمایش کرده‌اند، اما بسیاری از تحقیقات حیوانی نشان می‌دهد که گرده گل ممکن است اثرات ضد آلرژی و تسکین دهنده علائم آن را داشته باشد.

مطالعه‌ای در سال 2008 روی موش‌ها که در مجله غذایی دارویی منتشر شد، نشان داد که گرده گل زنبور عسل ممکن است فعالیت در ماست سل‌ها را مهار کند. ماست سل‌ها نوعی از سلول‌ها هستند که در آزادسازی هیستامین در پاسخ به آلرژن‌ها و در نتیجه تحریک علائم مرتبط با آلرژی نقش دارند.

در حالی که گرده گل زنبور عسل نویدبخش درمان آلرژی‌های فصلی است، مطالعات انسانی برای تأیید استفاده از آن به عنوان یک درمان آلرژی به صورت قطعی وجود ندارد.

3- خواص گرده گل برای کبد

چندین مطالعات حیوانی نشان می‌دهد گرده گل زنبور عسل به محافظت از کبد در برابر آسیب‌ها و بیماری‌ها کمک می‌کند و حتی ممکن است به ترمیم آسیب‌های کبدی ناشی از اعتیاد به الکل و مواد مخدر کمک کند.

مطالعه‌ای در سال 2013 که در طب مکمل و جایگزین مبتنی بر شواهد به دست آمده، منتشر شد که نشان داد گرده گل زنبور عسل باعث بهبود سلول‌های کبدی می‌شود و از آسیب‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌کند و عوارض جانبی کمتری نسبت به راه حل‌های دیگر مانند خار مریم دارد.

4- گرده گل برای پوکی استخوان

یک مطالعه حیوانی که در سال 2012 منتشر شد، این نتیجه را نشان داد که گرده گل زنبور عسل در درمان پوکی استخوان می‌تواند مؤثر و مفید باشد.

در آزمایش‌هایی که روی موش‌ها انجام شد، نویسندگان این مطالعه به این نتیجه رسیدند که گرده‌ی گل زنبور عسل ممکن است به افزایش سطح کلسیم و فسفات استخوان‌ها کمک کند و با افزایش مقاومت استخوان با پوکی استخوان مبارزه کرده و از آن محافظت کند.

5- محافظت در برابر بیماری‌های قلبی

گرده گل زنبور عسل ممکن است خطر بیماری قلبی را تا حدودی کاهش دهد. تحقیقات نشان داد که گرده گل سطح چربی و کلسترول خون را کاهش می‌دهد و ممکن است به محافظت در برابر بیماری‌های قلبی و سکته کمک کند. در آزمایشات انجام شده بر روی بیماران قلبی در این زمینه، گرده گل زنبور عسل پلاک‌های آترواسکلروز را کاهش می‌دهد و به جلوگیری از تشکیل لخته شدن کمک می‌کند.

این مطالعات نشان داد که گرده گل زنبور عسل ممکن است به کاهش تشکیل رسوب اسیدهای چرب در شریان‌ها نیز کمک کند.

6- تسکین علائم پساقاعدگی

پساقاعدگی یا یائسگی، نشانه توقف قاعدگی در زنان است که اغلب با علائم ناراحت کننده و آزار دهنده‌ای مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه، تغییرات خلق و خو و اختلالات خواب همراه است.

مطالعات نشان می‌دهد که گرده گل زنبور عسل ممکن است علائم آزار دهنده یائسگی را کاهش دهد. در یک مطالعه در این خصوص، 71 درصد از زنان مورد آزمایش قرار گرفته احساس کردند که علائم یائسگی آن‌ها با مصرف گرده گل زنبور عسل تسکین و بهبود یافته است.

در مطالعه‌ای دیگر، 65 درصد از زنانی که مکمل گرده گل را مصرف می‌کردند، گرگرفتگی کمتری را در دوره پساقاعدگی تجربه کردند. این زنان بهبودهای دیگر سلامتی را نیز تجربه کردند، از جمله خواب بهتر، کاهش تحریک‌پذیری، درد کمتر مفاصل و ماهیچه‌ها و بهبود خلق و خو و انرژی را نیز در پی داشتند.

علاوه بر این، یک مطالعه سه ماهه بر روی زنان نشان داد که زنانی که مکمل‌های گرده گل زنبور عسل مصرف می‌کنند، علائم یائسگی را به میزان قابل توجهی کمتر احساس کردند. علاوه بر این، این مکمل‌ها به کاهش کلسترول LDL "کلسترول مضر" و افزایش کلسترول "خوب" HDL کمک کردند.

7- افزایش انرژی و طول عمر

برخی شواهد نشان می‌دهند که گرده گل ممکن است جذب و استفاده بدن شما از مواد مغذی را افزایش دهد.

به عنوان مثال، موش‌های مبتلا به کمبود آهن با اضافه شدن گرده گل به رژیم غذایی آن‌ها، 66 درصد آهن بیشتری را جذب کردند. این افزایش احتمالاً به دلیل این واقعیت است که گرده گل حاوی ویتامین C و بیوفلاونوئیدها است که جذب آهن در بدن را افزایش می‌دهد.

علاوه بر این، موش‌های سالمی که از گرده گل تغذیه می‌شدند، کلسیم و فسفر بیشتری را از رژیم غذایی خود جذب کردند. گرده گل حاوی پروتئین‌های باکیفیت و اسیدهای آمینه است که ممکن است به چنین جذبی کمک چشم‌گیری کند.

سایر مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که گرده گل ممکن است رشد عضلات را بهبود بخشد، با افزایش متابولیسم همراه باشد و طول عمر را افزایش دهد.

8- دارای ترکیبات ضد‌سرطانی

گرده زنبور عسل ممکن است برای درمان و پیشگیری از سرطان‌های مختلف کاربرد داشته باشد، سرطان‌هایی که زمانی رخ می‌دهند که سلول‌ها به‌طور غیر‌طبیعی شروع به تکثیر می‌کنند.

مطالعات و آزمایش‌های مختلف نشان داده است که عصاره گرده گل زنبور عسل مانع رشد تومور و تحریک آپوپتوز (مرگ برنامه‌ریزی شده سلول‌ها) در سرطان‌های پروستات، سرطان روده بزرگ و لوسمی می‌شود.

گرده گل زنبور عسل حاصل از سیستوس و بید سفید ممکن است دارای خواص ضد استروژنی باشد که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه، پروستات و رحم را تا حد چشم‌گیری کاهش دهد.

با این حال، تحقیقات بیشتر مبتنی بر آزمایشات انسانی در این خصوص مورد نیاز است.

9- گرده گل برای پروستات

یکی از مهم‌ترین خواص گرده گل برای مردان، کمک به درمان پروستات در آن‌ها است. معمولاً اغلب آقایانی که از مشکلات پروستات رنج می‌برند، از گرده گل به عنوان دارو برای درمان مشکلات خود استفاده می‌کنند. گرده گل به دلیل خاصیت ضد‌التهابی که دارد، ورم پروستات را بهبود می‌بخشد و از شدت این بیماری کم می‌کند.

هم‌چنین گرده گل یکی از داروهای گیاهی قدیمی برای درمان ناباروری در مردان است. در ترکیبات دارویی به نام پروستادین که برای درمان پروستات به کار می‌رود، گرده گل یافت می‌شود.

نحوه مصرف گرده گل

گرده گل زنبور عسل معمولاً به سه شکل گرانول، کپسول و قرص‌های جویدنی برای مصرف موجود است. این که چه شکل از آن و چه میزان مصرف آن برای شما مناسب است، بستگی به هدف مصرف شما دارد.

قبل از خرید گرده گل به خاطر داشته باشید که از دستورالعمل‌های توصیه شده برای مصرف آن پیروی کنید. همچنین قبل از مصرف برای بار اول، بهتر است مقدار کمی از آن را تست کنید تا مطمئن شوید به آن حساسیتی ندارید.

گرده گل زنبور عسل را می‌توانید به معنای واقعی کلمه در هر چیزی مخلوط کرده و آن را مصرف کنید. می‌توانید آن را با غلات، گرانولا، ماست و حتی سس سیب مخلوط کنید. روش دیگر مصرف گرده گل برای جذب پروتئین و مواد معدنی گرده گل زنبور عسل این است که آن را با اسموتی پروتئینی صبحگاهی خود همراه با میوه، یک نوشیدنی سبزی و ترکیب اسیدهای چرب ضروری مفید ترکیب کنید.

در نهایت به سلیقه شخصی شما بستگی دارد که چگونه گرده گل خود را مصرف کنید. بسیار متنوع است و می‌توان آن را بجوید، با هر چیزی مخلوط کرده و مصرف کنید، آن را پودر کنید یا به سادگی ببلعید. مهمترین چیز این است که آن را به بخشی از تغذیه روزانه خود تبدیل کنید، سپس مشاهده خواهید کرد که بهترین تصمیم و انتخاب شما برای مصرف روزانه در رژیم غذاییتان خواهد بود.

عوارض مصرف گرده گل

گرده گل برای اکثر مردم بی‌خطر است. با این حال، چند عارضه جانبی احتمالی وجود دارد، مانند:

جدی‌ترین نگرانی‌های ایمنی ممکن است واکنش‌های آلرژیک به گرده گل زنبور عسل باشد که برای برخی افرادی که به گرده گل، عسل و محصولات زنبور عسل آلرژی داشته باشند، مشکل ساز باشد.

همچنین گزارش‌هایی وجود دارد که گرده گل زنبور عسل ممکن است رحم را تحریک کرده و بارداری را به خطر بیندازد، بنابراین زنان باردار باید از مصرف آن تا حد امکان اجتناب کنند یا تحت نظارت یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی یا پزشک مربوطه از آن استفاده کنند.
افرادی که داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین یا آسپرین مصرف می‌کنند، باید از خوردن گرده گل زنبور عسل نیز حتماً خودداری کنند.

هیچ شواهد علمی مبنی بر مفید و مؤثر بودن خوردن گرده زنبور عسل به طور قطعی وجود ندارد زیرا هنوز اطلاعات انسانی کافی برای توصیه آن به عنوان مکمل سلامتی برای شرایط مختلف برای اثبات در دسترس نیست. با این حال، برخی از مطالعات ذکر شده ممکن است بینشی در مورد اثرات بالقوه گرده گل زنبور عسل بر انسان را ارائه دهد.

اگرچه اجزای گرده زنبور عسل دارای خواص زیست فعال و درمانی بالقوه هستند، اما بهتر است قبل از استفاده از آن برای اهداف درمانی تحقیقات بیشتری را لحاظ کنید.

منبع: پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی